Geçen hafta yeni yıl tatilinden dönen Çin’in piyasalara beklenenden daha zayıf bir şekilde geri dönüş yapması, küresel ekonomik beklentilere yönelik olumsuz görüşleri pekiştirdi.
Denizcilik sektöründen temsilciler, Çin Yeni Yılı sonrası hem konteyner hem de kuru yük piyasalarında küresel ekonominin durgunluğunu net bir şekilde gözlemlediklerini belirtiyorlar. Ayrıca, düşük talep, Kızıldeniz krizinin neden olduğu navlun fiyatlarının hızla yükselmesinin ardından bu fiyatlarda bir düşüşe yol açtı.
Avrupa ve ABD’de talep zayıf
EKONOMİ gazetesine konuşan Türk Armatörler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Elif Uzuner, Çin Yeni Yılı’nın ardından kuru yük navlununda beklenen artışın olmadığına dikkat çekerek, “Zaten geçen yıl son yılların en kötü aralık ayını yaşamıştık. Çin tatilinin bitmesinin ardından deniz ticaretinde biraz daha hareketlenme olur diye düşünüyorduk ancak bu beklentimiz gerçekleşmedi” açıklamasını yaptı. “Avrupa ve ABD’de talep çok zayıf” Çin merkezli uluslarasın denizcilik şirketi RifLine’ın Türkiye Genel Müdürü Mehmet Serkan Erdem de deniz ticaretinde talebin çok zayıf olduğuna dikkat çekerek, “Çin Yeni Yılı’ndan sonra durgunluk çok belirgin. Çinli ortaklarımız tatil sonrası talepte bir canlanma bekliyordu. Ancak aksine alım iştahı yok. Avrupa ve ABD’de talep çok zayıf. 2024 kayıp yıl olacak” diye konuştu.
Navlunda düşüş eğilimi devam edecek
Kızıldeniz’deki durumun tetiklediği hızlı yükselişin ardından küresel navlun endekslerinde bir normalleşme süreci başladı. Drewry Dünya Bileşik Konteyner Endeksi, 25 Ocak’ta konteyner başına ulaştığı 4 bin dolarlık zirvenin ardından, Kızıldeniz’deki ilk şoku atlama ve Süveyş Kanalı’na alternatif lojistik yollarının artışı, aynı zamanda Çin’in piyasaya zayıf taleple dönüş yapmasıyla düşüş trendine girdi. Ardı ardına iki hafta düşüş gösteren endeks, geçen hafta da yüzde 2 değer kaybederek 3.659 dolara geriledi. Drewry analistleri, navlundaki düşüş eğiliminin devam edeceğini tahmin ediyorlar. Navlun fiyatlarındaki düşüşe, pandemi döneminde sipariş edilen ve piyasaya sürülen fazla gemi arzının neden olduğu sorun da etki etti.
“Ticaret yol bulur, yeter ki talep olsun”
Kızıldeniz’deki gerilimin piyasa üzerindeki etkisinin azaldığına dikkat çeken Mehmet Serkan Erdem, “Kızıldeniz krizinde ilk şok atlatıldı. İşlerimiz yavaş yavaş başladı. Biz Hindistan’dan Türkiye’ye hammadde nakliyatı da yapıyoruz. Bu hatta ayda 100 konteyner yükleme yaparken Kızıldeniz’de Husilerin ticari gemilere yönelik saldırılarının ardından yüklemelerimiz sıfıra düşmüştü. Şimdi ise 20-30 konteyner olarak bu taşımaları yeniden yapmaya başladık. Bu tür terör olayları olsa bile ticaret bir şekilde akıyor, alternatif bir yol buluyor ama asıl önemli olan talep” diye konuştu. Erdem, ilk şok durumunun atlatılmasıyla 5 bin dolara kadar çıkan navlunların 4 bin dolara kadar gerilediğine dikkat çekti.
Aysel YÜCEL – EKONOMİ.COM
