UTTS’nin Tanıtımı ve Amaçları
Gelir İdaresi Başkanlığı, akaryakıt sektöründe yaşanan usulsüz fatura kullanımını engellemek ve vergi kaybını önlemek amacıyla Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) adını verdiği yerli ve milli bir sistem geliştirdi. Tüm altyapı çalışmaları tamamlanan UTTS, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren vergi mükellefleri için zorunlu hale gelecek. Ağustos ayına kadar akaryakıt istasyonlarında yapılacak kurulumlar için teknik hazırlıkların tamamlanması hedefleniyor.
UTTS, akaryakıt alan araçların plakalarını otomatik olarak tanıyarak fiş ve faturalarda bu plakaların yer almasını sağlayacak. Bu sayede manuel plaka girişinden kaynaklanan usulsüz fatura uygulamaları sona erecek. Gelir İdaresi Başkanlığı, UTTS sayesinde her yıl 15 milyar TL’yi bulan vergi kaybını önlemeyi planlıyor. Ayrıca, bu sistem akaryakıt sektöründe rekabet ortamını da iyileştirecek.
Taşıt Tanıma Birimi Bu Yıl Taktırılacak
UTTS, sadece vergi mükellefi olan kişi ve kuruluşlar için zorunlu tutuluyor. Bu kişilerin ve kuruluşların işyerlerine ait veya kiralama yoluyla edindikleri taşıtlara 31 Aralık 2024 tarihine kadar Taşıt Tanıma Birimi (TTB) taktırmaları gerekiyor. UTTS kapsamına girmeyen bireysel taşıt sahipleri ise sistemi isteğe bağlı olarak kullanabilecekler.
Sistem kapsamında vergi mükellefleri, akaryakıt harcamalarını gider olarak gösterebilmek için, akaryakıt alışverişleri sırasında UTTS kapsamında düzenlendiğini gösteren Ödeme Kaydedici Cihaz (ÖKC) fişi almak zorunda. 31 Aralık 2024 tarihinden sonra UTTS’den düzenlenmeyen belgeler, vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılacak ve vergi indirimine konu edilemeyecek.
Kayıt ve Kurulum Aşaması Bu Yıl Tamamlanacak
UTTS’nin www.utts.gov.tr adresli portalı mart ayında kullanıma açıldı. Sistem kapsamında akaryakıt istasyonlarında yapılacak kurulumlar için teknik hazırlıklar ağustos ayına kadar tamamlanacak. UTTS donanımlarının montaj, onarım ve servis işlemleri sadece Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilen firmalar tarafından gerçekleştirilecek.
Taşıtlara TTB montajını Yetkili Taşıt Montaj Firmaları, akaryakıt istasyonlarına TTO ve güvenlikli haberleşme cihazının kurulumunu ise Yetkili İstasyon Montaj Firmaları yapacak. Tebliğe göre akaryakıt satışları Yeni Nesil Pompa Ödeme Kaydedici Cihazlar (YN Pompa ÖKC) üzerinden gerçekleştirilecek ve bu cihazlarda UTTS entegrasyonu sağlanacak.
Plaka Bilgisi Manuel Girilemeyecek
Türkiye’de şu anda trafiğe kayıtlı 29 milyon taşıt bulunuyor. Bu taşıtların sekiz milyona yakını akaryakıt harcamalarını gider göstererek vergi indirimi elde eden vergi mükelleflerine hizmet veriyor. Bu taşıtların üç milyona yakını ise hali hazırda ticari Taşıt Tanıma Sistemi (TTS) bulunan araçlardır.
Mevcut sistemde, akaryakıt dolumu sırasında aracın plaka bilgisi istasyon görevlisi tarafından elle giriliyor. Bu işlem sırasında taşıta ait olmayan bir plakanın bilgisi girilerek usulsüz fatura oluşturulabiliyor. UTTS ile 2025 yılından itibaren bu tür uygulamalar sona erecek.
Sistem Nasıl İşleyecek?
- UTTS kapsamında yükümlü kılınmış taşıtların yakıt depo girişlerine Taşıt Tanıma Birimi (TTB) takılacak ve taşıtın sahiplik ve plaka bilgisi kayıt altına alınacak.
- Akaryakıt istasyonlarında pompa tabancasına takılan Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) cihaz, şifre çözümleme işlemlerini Güvenlikli Haberleşme Anahtarı ile gerçekleştirecek.
- Böylece UTTS yükümlüsü taşıtların yakıt dolum işleminde, taşıt plaka bilgisi otomatik olarak YN Pompa ÖKC’ye aktarılacak ve fatura ile satış verileri UTTS’ye işlenecek.
- Bu taşıtlar için plaka bilgisinin sisteme manuel girilmesi artık mümkün olmayacak.
Jülide Yiğittürk Gürdamar – DÜNYA
